غذاهای زمستونی

غذاهایی در فصل سرما باید استفاده شود که علاوه بر لذت گرم کردن و لذیذ بودن، سلامت و سیستم ایمنی بدن شما را تضمین کند. البته تمام گروه‌های غذایی اعم از میوه، سبزی، گوشت، حبوبات، غلات و … خواص و اهمیت خودشان را دارند ولی بعضی‌شان برای زمستان و سرما مناسب‌ترند به اصطلاح بیشتر می چسبند. غذاهای شیرین، غذاهای دارای ادویه‌های تند مانند فلفل، زنجبیل و دارچین، غذاها و آش‌هایی که حبوبات دارند گزینه‌های مناسبی هستند.

? پیشنهاد اول؛ خشیل

«خشیل» در فارسی یعنی خس و خاشاک سیل آورده، که خشک‌شده باشد! زیباست، نه؟! حتی بردن نام این غذای آذربایجانی هم، یاد ما را به‌روزهای پاییزی و زمستانی می‌کشاند. کما اینکه برخی از آذری‌های عزیز معتقدند خوردن خشیل مقاومت بدن را در برابر سرما زیاد می‌کند و نیز خاصیت سیرکنندگی بالایی دارد.

با توجه به زمستان‌های طولانی این منطقه از کشور، خشیل غذای مطلوب و موردعلاقهٔ مردم است. اردبیلی‌های باسلیقه مخلوطی از آرد گندم، شکر و مقدار کمی نمک را با آب می‌پزند تا وقتی‌که مانند شیر برنج سفت شود؛ بعد با دستی پر به سراغ شب یلدا می‌روند. روش دیگر تهیه خشیل، استفاده از آرد، روغن و زردچوبه است و هنگام خوردن، عسل و دارچین نیز به آن اضافه می‌کنند. در بعضی مناطق به‌جای شکر و عسل، دوشاب (شیره انگور) نیز به آن اضافه می‌کنند.

? پیشنهاد دوم؛ قورمه شاهرودی

قورمه، این غذای شاهرودی، در اصل گوشت گوسفند است که در چربی خود پخته‌شده و درون شکبمهٔ گوسفند پرشده و در محیط سرد نگهداری می‌شود. در قدیم عشایر از این روش برای نگهداری طولانی‌مدت گوشت در شرایطی که دسترسی به یخچال نبود استفاده می‌کردند و البته مطمئن باشید خوردن گوشت قورمه‌ای که به این روش پخته و نگهداری شده است، تجربه‌ای بی‌نظیر خواهد بود. اگر در زمستان به شاهرود سفر کردید می‌توانید تجربه این غذای لذیذ شاهرودی را به برنامه سفرتان اضافه کنید. نه‌تنها تجربهٔ بسیار دل‌چسبی است بلکه مزهٔ آن تا سفر بعدی به شاهرود و هوس بعدی خوردن قورمه در خاطرتان می‌ماند. می‌توانید به فروشنده بگویید قورمهٔ شمارا گرم سرو کرده و یا آن را سرد سرو کند. من و اغلب شاهرودی‌ها ترجیح می‌دهند قورمهٔ شاهرود را سرد میل کنند و توصیه می‌کنم شما هم قورمهٔ شاهرود را سرد میل کنید. قورمهٔ شاهرود بسیار مقوی و خوش‌طعم است.

? پیشنهاد سوم؛ آش انار

در مورد آش‌ها ما به شما آش انار را پیشنهاد می‌کنیم. آش انار اول به دلیل اینکه فصل پاییز و زمستان فصل چیدن انار و آب انار تازه است و دلیل دوم، اینکه حجم زیادی از پروتئین و مواد مغذی که در این آش است. ما می‌توانیم گاهی تمام سلامتی و لذت را در یک ظرف جمع بکنیم و درحالی‌که گونه‌هایمان از شدت سرما سرخ‌شده‌اند، همهٔ آن ظرف خوش عطروطعم داغ را یک‌باره سر بکشیم. آش خوش‌طعم انار را تقریباً در تمام کشور ایران درست می‌کنند، اما بیشتر اهالی شهرهای شمالی کشور این آش را در مراسم‌های خود درست می‌کنند. در شیراز، ساوه نیز در فصل انار یعنی همان پاییز و زمستان این آش مقوی طبخ می‌شود.

بلغور، گوشت چرخ‌کرده، قیسی خشک، خلال بادام، پسته، گردو، چغندر، برنج، لپه، زعفران، سبزی آش، آب انار، نمک، ادویه و پیاز سرخ‌کرده مواد تشکیل‌دهندهٔ این آش مغزی هستند. آب، بلغور، برنج، لپه و چغندر را باهم، نیم ساعت حرارت دهید. سبزی خردشده را بانمک و فلفل به آش بیفزایید. گوشت را باکمی برنج مخلوط‌کنید و به شکل کوفته‌ریزه درآورید و در آش بریزید. قیسی خردشده را نیز به آن اضافه کنید. آش که پخته شد، آب انار و پیازداغ و خلال بادام و پسته را بیافزایید. راستی! موقع کشیدن، آش را با نعنا و زعفران و دانه‌های انار تزیین کنید.

? پیشنهاد چهارم؛ بوزا

«بوزا» نوشیدنی کم‌نظیر ترک زمستانی است. اگر زمانی زمستان ترکیه را از نزدیک حس کردید به شما پیشنهاد می‌کنم که لذت نوشیدن این آشامیدنی خوش عطر را هم به سفرتان بیافزایید. «بوزا» از نوشیدنی‌های قدیمی این کشور که قدمتی چند صدساله دارد؛ شاید جالب‌ترین نوشیدنی باشد که به‌طور سنتی در خیابان‌های هر محله توسط دست‌فروشان در شب‌های زمستانی فروخته می‌شود. نوعی نوشیدنی مخصوص زمستان که در شهرهای مختلف ترکیه می‌توانید آن را بیابید. این نوشیدنی غلیظ تخمیری از دانه‌های گندم است که باکمی دارچین، آب، شکر و مقداری نخود مصرف می‌شود. شما در فصل زمستان می‌توانید این آشامیدنی ترکی را، در همهٔ کافه‌ها، رستوران‌ها و نیز در اکثر خیابان‌های بارانی شهرهای ترکیه نوش جان کنید.

? پیشنهاد پنجم؛ آش‌ترش یا آش گزنه

آش‌ترش یا آش گزنه از غذاهای سنتی و معروف استان مازندران است که خواص زیادی دارد و در مناسبت‌های مختلف طبخ می‌شود. برخی معتقدند که طبخ ترش آش یا همان آش‌ترش درواقع اظهار دلسردی از سال کهنه و استقبال از سال نو هست و بنابراین در آخرین چهارشنبه سال آن را طبخ می‌کنند. آش گزنه برای مازنی‌های عزیز جنبه تبرک و شفابخشی نیز دارد.

آش گزنه یا آش‌ترش غذای موردنظر باوجود حبوبات در آن سرشار از پروتئین گیاهی بوده که خوشمزگی آن به خاطر وجود کدوحلوایی و سبزیجات معطر است. در این آش از شکوفه‌های آلوچه گرفته تا بچا بچا (گل پامچال وحشی)، گل بنفشه و سبزی‌های گوناگون دیگر استفاده می‌شود. فراموشتان نشود که یک پای ثابت این آش حتماً گیاه گزنه هست.

? مواد لازم جهت تهیه آش گزنه:

باقلا، جعفری و گشنیز، لوبیا، نخود و عدس، کدوحلوایی، ماست، نمک و زردچوبه، سیر، چغندر و آرد گندم هست.

آرد را خمیر کرده با وردنه آن را پهن کنید. برای نازک شدن خمیر باید آن را این دست و آن دست کرد. خمیر نازک شده را روی ظرف پهن کرده و روی آن را آرد بپاشید و آهسته‌آهسته آن را تا بزنید و هم‌زمان با تا زدن خمیر، زیر آن نیز آرد بپاشید تا به هم نچسبد. سپس خمیر را با چاقو به‌طور افقی برش بزنید.

نخود، لوبیا، عدس، چغندر و باقلا را باهم بپزید. سپس سبزی‌ها و کدوحلوایی را همراه بانمک و زردچوبه به مواد اضافه کنید. بعد از پخته شدن مواد ماست را در آب حل کرده به آش اضافه کنید.

هم‌زمان آش را هم بزنید تا آش جوش بیاید. سپس رشته‌ها را بعد از جوش آمدن اضافه کنید و منتظر بمانید تا آش قوام بیاید.

? پیشنهاد ششم؛ دیگی

دیگی غذای سنتی چوپانان کویرهای اطراف سمنان و عشایر ایل سنگسر است و ازجمله غذاهایی که یک‌بار باید در زندگی امتحان کنید. غذای بسیار خوشمزه‌ای که البته باید توسط فردی که این‌کاره است پخته شود. معمولاً افرادی که تجربه کویرگردی در اطراف این شهرها رادارند این غذای لذیذ و پرکالری را تجربه می‌کنند.

چشمانتان را ببندید و به سوز کویر و سرمای خشک آن فکر کنید. حالا تصور کنید در این هوای سرد، چوپان عزیزی که میزبان شماست و مهارت این کار دارد، دیگی قدیمی را که بین زغال‌های سرخ در گودالی خاک شده، بیرون می‌آورد. مجمعه مسی را سر دیگ می‌گذارد و دیگ را برمی‌گرداند. وقتی دیگ را از روی مجمعه بردارد، عطری که از محتوای دیگ به مشام شما می‌رسد به شما اجازه هیچ کاری نمی‌دهد جز نوش جان کردن این غذای اصیل و لذیذ. برنج، گوشت گوسفندی همراه بااستخوان و دنبه، مقداری نمک و فلفل و سیب‌زمینی محتویات این غذا هستند. عطری که از سوختن هیزم در غذا پیچیده است را هم به خوشمزگی آن اضافه کنید. می‌دانم! بی‌نظیر است، اما! به خاطر داشته باشید تقریباً درست کردن این غذا، تبحر عشایر و چوپانان و مردم عزیزی است که در آن منطقه زندگی می‌کنند.

جالب است بدانید که این معمولاً غذا را بدون قاشق و با تکه‌های نان به‌نحوی‌که مخلفاتش را در تکه‌های نان لقمه بگیرند، میل می‌کنند.