آداب و رسوم نوروز در میان اقوام مختلف ایرانی

?  ماسال

تالشی های ماسال در نوروز حلوای مخصوص عید می پزند که در گویش خودشون به این کار حلباسازی میگویند. در شب چهارشنبه سوری خانومای خونه غذا میپزند و اون رو روی تجر(ایوان خونه) قرار میدهند. اون ها معتقدن که تو این روز خونه باید تمیز باشه که چهارشنبه خاتون که سر میزنه همه چیز رو تر و تمیز و مرتب ببیند. ماسالی ها رسم پریدن از روی آب رو دارن و صبح روز چهارشنبه ی قبل از سال نو، ۲۱ بار از روی نهر آب می پرند. یکی از آداب نوروزی جالب مردم ماسال اینه که در این شب پاگشای نو داماد رو انجام میدند که بهش خشابندان میگن

 

? شفت

مراسم عروس گوله یا عروس گولی یا گل عروس، در نقاط مختلف گیلان علی الخصوص روستاهای شفت برگزار میشود و جز آداب نوروزی از گذشته تا به الان. این مراسم نمایشی هست که در اون سه شخصیت اصلی غول، پیربابو و نازخانم نقش اصلین. نقش نازخانم رو جوونی که لباس زنونه می پوشه بازی می کند، پیربابو رو هم کسی که خودش رو پیر کرده بازی می کند . غول هم مردیه سیه چرده که کلاهی از کاه(کلوش) به سر و لباسی از اون به تن دارد. این نمایش نمادیه از ستیز سال نو و کهن است. نزدیک عید که میشه در سطح رروستاها اجرا میشه و از آیین های سنتی و قدیمی استان گیلانه که در گذشته خونه به خونه می رفتن، اجرا می کردن و به ازای اون هدایایی مثل مثل برنج، تخم مرغ، شیرینی و پول دریافت می کردن. این روزها این نمایش باشکوه تنها در برخی از شهرستان ها و روستاهای محدود برگزار می شه.

 

? بانه

کردها از قدیم و ندیم مراسمای خاصی داشتن برای نوروز. کوسه گردی یکی از همین مراسماس که تو روستاهای کردستان رواج داره. کوسه کسیه که لباس کوسه به تن می کنه و باعث خنده و سرگرمی مردم میشه. همیطور رسمه که زنان در شب چهارشنبه سوری، دسته ای از موی بچه هاشونو می برن و دور میندازن و با این کار به اعتقاد خودشون بلاها رو به سال جدید نمیبرن و با همون دسته مو بلاها رو دفع میکنن.

 

?ورامین

از بیست روز مونده به عید، تو ورامین تب و تاب پختن سمنو هست. پختن سمنو حدود ۱۵ ساعت طول می کشه و در کنارش آشی هم بار میذارن و اون رو خیرات می کنن. یکی دیگه از رسومی که ورامینی ها دارن شال اندازی تو شب چهارشنبه سوریه. شال اندازی اینجوریه که رهگذرها، شالی رو به داخل خونه ها میندازن و صاحبخونه چیزی به اندازه ی وسعش، تو شال میذاره که رهگذر اونو به بیرون بکشه. معمولا اون چیزی که تو شال پیچیده میشه رو شفای بیمار می دونن! ورامینیا نزدیک عید که میشه، نون کَسمه می پزن. که یه جورایی شبیه نون تافتونیه که شیرین شده!

 

? همدان

تو همدان سبزه رِختن(سبزه انداختن) خیلی خاص انجام می شود. دونه های سبزه رو باید یه آدم مومن خریده باشد…قبل از نوروز هم تو کوچه و خیابون قوت خدر نبی یا غذای خضر نبی ، ترکیبی از نون خشک، گردو، پنیر و شیر، با نوای عید اومده خدر نبی یادت نره فروخته و خورده می شود.

 

? ترکمن صحرا

تو ترکمن صحرا، سپند رو نخ می کنند و به نشونه ی برکت بالای در خونه آویزون می کنند. موی پسرا رو تو چهارشنبه سوری جوری که دو طرف گوششون باقی بمونه (قولپاق) می تراشند. منجوق آتدی(انداختن دونه ی منجوق) بازی می کنن و روزهای مفرحی رو طی می کنن.

 

?  میناب

از آداب نوروزی مردم میناب این هست که پیشونی گاو، گوسفند و درب منازلشون رو با گل سرخ رنگی می کنند. دخترها و پسرها گل بنفشی به نام بهارکو رو به گردن میندازند. سعی می کنند همه ی غذا ها رو تازه بخورند… از جمله تدارکات نوروزیشون برای پذیرایی از مهمون هم چاشنی پیاز سوراغه.

 

? بوشهر

تو بوشهر عید فطر از عید نوروز پراهمیت تره ولی سفره ی هفت سین بوشهری ها عجیب هست. رو سفرشون ماهی، میگو، میوه، مرغ، مربا، ماست و مسقطی می ذارن!! شیرینی های خونگی قراپیچ و بی بی گلی رو هم برای پذیرایی عیدشون درست می کنن.

 

? قوچان

یکی از آداب نوروزی مردم قوچان اینه که تو چهارشنبه سوری، آش هفت رنگ میپزن و می خورن، مهره ای رو موقع پختن آش توش میندازن که تو غذای هرکی در بیاد اون سال برکت و رحمت کسب می کنه. در قوچان عرف هست به دو روز مونده به شب اول فروردین گفته بشه، که در این روز به یاد درگذشتگان شیر برنج درست می کنن و خیرات می کنند. شب بعدی هم به عرفه ی زنده ها معروفه این بار، شیر برنج به همه میدهند!