گردشگری سینمایی چیست؟
فیلم‌ها مدت‌ها است قابلیت این را دارند که حتی معمولی‌ترین مکان‌ها را به چیزی فوق‌العاده خاص، مهم و البته سینمایی تبدیل کنند. در سال ۲۰۱۲، هوش رقابتی گردشگری (Tourism Competitive Intelligence) به این آمار رسید که حدود ۴۰ میلیون گردشگر بین‌المللی مقصد خود را به این دلیل انتخاب کرده‌اند که در آن مکان خاص فیلمی ساخته شده است. چنین آماری نه تنها به مذاق طرفداران فیلم خوش آمده، بلکه شهرک‌ها، شهرها و کشورهایی که از آن‌ها بازدید شده نیز از آن نفع داشته‌اند و همین موضوع ثابت می‌کند که تلویزیون و فیلم می‌تواند یکی از بزرگ‌ترین تقویت‌کننده‌های صنعت گردشگری محلی باشد.
بارها و بارها این قضیه ثابت شده که در زمان تولید فیلمی در یک مکان، نه تنها روند ساخت فیلم تاثیرات اقتصادی مثبتی بر روی منطقه می‌گذارد، بلکه پس از انتشار فیلم نیز، صنعتی تحت عنوان «گردشگری سینمایی» یا «گردشگری فیلم»، می‌تواند تاثیرات مهمی بر روی آن مکان داشته باشد. شکلی از گردشگری که به نحوی تخصصی به مقوله‌ی فیلم می‌پردازد و در چارچوب گردشگری فرهنگی قرار دارد را این‌گونه تعریف می‌کنیم:
توریست یک مقصد یا جاذبه را انتخاب می‌کند، به این دلیل که در تلویزیون، فیلم یا پرده‌ی سینما به نمایش درآمده است.
در تحقیقات زیادی به مقوله‌ی قدرت فیلم در به تصویر کشیدن سیمایی مثبت از یک مقصد برای جذب گردشگر به آن محل، پرداخته شده است. اما به رغم این حقیقت که فیلم تاثیر به‌سزایی در رشد صنعت گردشگری یک مکان می‌تواند داشته باشد، به ندرت شاهد این هستیم که در استراتژی‌های گردشگری یک مقصد مهم گردشگری به این نوع از جذب گردشگر توجه شود. به عنوان مثال استراتژی گردشگری آمریکا، به هیچ وجه اشاره‌ای به گردشگری سینمایی ندارد.
با این حال، گردشگری فیلم در عین حال که یک پدیده رو به رشد در سراسر جهان است، به واسطه رشد صنعت سرگرمی و افزایش سفرهای بین‌المللی پیش می‌رود. سال‌ها تحقیق در زمینه گردشگری تا سال ۱۹۹۸ نشان داد که مکان‌هایی که فیلمبرداری موفقی در آن‌ها به انجام رسیده، ۵۴ درصد افزایش بازدیدکننده در طی چهار سال گذشته داشته‌اند. نمونه‌های اخیر موفقیت در گردشگری فیلم عبارت‌اند از:
? آلیس در سرزمین عجایب
خانه آنتونی در کورنوال که عمارت قرن هجدهمی است، به عنوان تنها لوکیشن واقعی فیلم آلیس در سرزمین عجایب و باغ و جنگل اطراف آن عناصر کلیدی داستان‌های آلیس را نمایش داده‌اند که شامل قرار گیری تاسیسات و اجزای تخیلی داستان در میان باغ‌های سرسبز آنتونی، حوادثی که آلیس سبب آن‌ها بوده و ساعت‌های طولانی‌تر از واقعیت است. طبق ارقام منتشر شده توسط انجمن آلوا (Association of Leading Visitor Attractions)، این شمایل جدید از ملک آنتونی سبب شد تا تعداد بازدیدکنندگان این عمارت از ۲۵,۰۰۰ تا ۱۰۰,۰۰۰ نفر افزایش پیدا کند؛ افزایش ۴۰۰ درصدی در سال ۲۰۱۰.
? سری فیلم‌های گرگ و میش
صنعت گردشگری شهر فورکس در واشنگتن از زمان انتشار اولین رمان گرگ و میش در سال ۲۰۰۵ رشد ۱۰۰۰ درصدی داشته است. با این حال، در حالی که لوکیشن اصلی این کتاب‌ها در این شهر است، حتی یک ثانیه از فیلم‌ها در خیابان‌های آن ضبط نشده است (اکثر فیلمبرداری در جنوب اورگان یا در شمال مرز کانادا در بریتیش کانادا انجام شده است). هر کسی که برای بازدید از فورکس می‌آید تا قلمرو فیلم‌های گرگ و میش را از نزدیک ببیند، هیچ عنصر، مکان یا صحنه‌ی قابل تشخیصی نصیبش نمی‌شود.
? ارباب حلقه‌ها
در سال ۲۰۰۴:
-شش درصد از بازدیدکنندگان نیوزلند(حدود ۱۲۰,۰۰۰ تا ۱۵۰,۰۰۰ نفر)، بازدید از لوکیشن فیلمبرداری ارباب حلقه‌ها را یکی از دلایل اصلی بازدید از نیوزیلند بیان کردند.
-یک درصد از بازدیدکنندگان (۱۱,۲۰۰ نفر) گفتند که ارباب حلقه‌ها اصلی‌ترین یا تنها دلیل آن‌ها برای بازدید این کشور بوده است.
-این یک درصد حدود ۳۲٫۸ میلیون دلار در نیوزیلند هزینه کرده‌اند.
-۶۳,۲۰۰ بازدیدکننده در مدت زمان حضور در نیوزیلند در یکی از فعالیت مربوط به ارباب حلقه‌ها شرکت کردند.
-۹,۹۸۸ گردشگر بین‌المللی تور گروهی برای طرفداران ارباب حلقه‌ها تشکیل داده‌اند.
-۲۰,۲۵۱ گردشگر بین‌المللی یک تور سازمان‌یافته برای بازدید از لوکیشن‌های ارباب حلقه‌ها تشکیل دادند.
-۲۹,۳۳۳ گردشگر بین‌المللی به صورت مستقل از لوکیشن‌های ارباب حلقه‌ها بازدید کردند.
-از سال ۲۰۰۴، به طور متوسط ۴۷,۰۰۰ بازدیدکننده بین‌المللی هر سال از محل فیلمبرداری دیدن کرده‌اند.
-از زمان انتشار اولین فیلم، حدود ۲۶۶,۰۰۰ نفر از دهکده هابیتی که نیمی از آن تخریب شده، بازدید کرده‌اند.
گردشگری فیلم به دنبال بررسی اثرات فیلم و تولیدات تلویزیونی در تصمیم‌گیری‌های مسافران در انتخاب مقصد است. مردم از فیلم‌ها، مستندها، برنامه‌های تلویزیونی و آگهی‌های بازرگانی الهام می‌گیرند و برای دیدن مکان‌هایی که در محتوا تولیدی سینما می‌بینند سفر می‌کنند. گردشگری فیلم وسیله‌ای عالی برای بازاریابی مقصد است و فرصت‌هایی برای توسعه صنعت گردشگری یک محل مانند تورهای گردشگری یا موزه‌های فیلم ایجاد می‌کند.
یکی از بهترین نمونه‌های گردشگری در زمینه فیلم، مربوط به سه گانه‌ی ارباب حلقه‌ها است که در نیوزیلند فیلمبرداری شده است. تحقیقات انجام شده نشان داد که حداقل ۷۲ درصد از گردشگران فعلی و بالقوه بین‌المللی نیوزیلند، حداقل یکی از فیلم‌های سه گانه را دیده‌اند. همچنین، آمارها نشان می‌دهد که فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی عامل جذب حدود ۱ از ۱۰ گردشگر خارجی هستند که به انگلیس سفر می‌کنند که حدود ۱٫۸ میلیارد دلار در سال در این کشور خرج می‌کنند و به طور کلی هر سال حدود ۲۸ میلیون توریست از انگلیس بازدید می‌کنند. حتی تحقیقات نشان می‌دهد که فیلم‌ها می‌توانند بر چیزی حدود ۴۰ درصد از بازدیدکنندگان بین‌المللی در انگلیس تأثیر بگذارند و تولید فیلم به طور کلی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تاثیرگذاران در تقویت نام تجاری انگلیس است.
